مقدمه
نیاز بشر به حمل و نقل از همان روزهای ابتدایی تاریخ ایجاد شده است. این نیاز باعث شد تا در طول تاریخ سیستم‌های حمل و نقل همواره در حال پیشرفت باشد. 107 سال پيش وقتي اولين اتومبيل به نام ماشين دودي وارد ايران شد موجي از شادي و سرور را در بين مردم برانگيخت. مردم براين باور بودند که اين وسيله چهارچرخ مي‌تواند موجب رفاه وآسايش در جامعه شود اما هرگز اين تصور را در ذهن خود راه نمي‌دادند که اين وسيله روزي زندگي کردن را براي آنها سخت کند.
 اختراع چرخ را می‌توان مهم‌ترین تحول تاریخی صنعت حمل و نقل دانست که تحولات بسیاری با استفاده از این اختراع شکل گرفت. این تحولات از سال ۱۸۸۵ و با اختراع ماشین‌هایی که از بنزین به عنوان سوخت استفاده می‌کردند شدت گرفت. رشد سریع شهرها و ظهور وسایل مختلف حمل و نقل موجب ایجاد ترافیک در مسیرهای شهری و بین شهری شد. گسترش شهرها از دیگر مواردی بود که به ایجاد ترافیک شهری دامن زد. شهرها در کمتر از ۲۰۰ سال گسترش بسیاری داشتند به طوری که در سال ۱۸۵۰ تنها ۴ شهر در جهان، جمعیتی بیش از یک میلیون نفر داشتند. این عدد در سال ۱۹۵۰ به بیش از ۱۰۰ شهر رسید و در سال ۲۰۰۰ میلادی تعداد شهرهایی که بیشتر از یک میلیون نفر را در خود جای داده بودند به بیش از ۱۰۰۰ شهر رسید.
با شروع شهرسازي به صورت مدرن در سال1300 رفته رفته واردات ماشين به ايران افزايش يافت و پس از آن نيز يعني در سال 1326 اولين کارخانه اتومبيل سازي در ايران توليدات خود را روانه بازار کرد.
در همان سال‌ها بود که براي کاهش عوارض و مضرات آن ماشين‌ها، قوانين و مقررات مختلفي وضع شد و به دنبال وقوع دو حادثه تصادف در تهران  و با توجه به اینکه اجراي قوانين و مقررات و نظارت برآن امري اجتناب ناپذير و لازمه آسودگي و اطمينان خاطر براي سفرهاي درون شهري و بين شهري است، کميسيوني در وزارت کشور، 87 سال پيش يعني درآبان ماه سال 1298 تشکيل و اولين نظامنامه يا آئين نامه رانندگي تدوين شد.
ترافیک پدیده ای است ناشی از جا به جایی انسان، حیوان، کالا و وسائل نقلیه از نقطه ای به نقطه دیگر. سه اصل ترافیک موسوم به مثلث اصول سه گانه ترافیک، مشتمل بر مهندسی، آموزش و اجرای قوانین ترافیکی است. با توجه به اینکه نياز به حمل ونقل، به تاريخ وتمدن برمي‌گردد. در سال هاي 1930 تا 1940، طرح هندسي و سازه اي راه اهميت ويژه اي يافت و تحقيقات زيادي در اين زمينه صورت گرفت و مسائل مربوط به ترافيک و جاده‌ها و همچنين افزايش سرعت، مساله تراکم و تصادفات مطرح گرديد و با همه پيچيدگي‌هاي آن مورد توجه واقع شد.
در سال 1950، در حدود صد شهر با جمعيت بيش از يک ميليون نفر وجود داشته، اين در شرايطي است که در سال 2000 اين تعداد به بيش از هزار شهر رسيد. بدين ترتيب در دهه‌هاي اخير، مهندسي ترافيک و به خصوص مهندسي ترافيک شهري، اهميت ويژه اي يافت.
در این راستا هدف اساسی مهندسي ترافیک به کار بردن روشها و اقداماتی برای استفاده بهینه و حداکثر از امکانات وتاسیسات موجود، بهبود وضع راهها و افزایش ایمنی بدون آسیب رساندن به محیط زیست است. همانگونه که با افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی، نیاز به توسعه هماهنگ شهرها منطبق بر اصول و ضوابط شهرسازی و احداث شهرک های جدید وجود دارد همزمان با این توسعه و احداث باید مسائل حمل و نقل و مهندسی راه و ترابری و ترافیک نیز به صورت همزمان و هماهنگ مورد مطالعه و طراحی و اجرا قرار بگیرد.
در شهرهای پرخودرو، رشد جمعیت به دلیل تنگی و پیچ در پیچ بودن معابر، باعث ایجاد مسائلی از قبیل عقب نشینی    ساختمان ها، تعریض معبرها و لزوم افزایش فضای سبز می شود که این اقدامات نارضایتی شهروندان، اختلال در همسایگی و به هم ریختن زندگی آنها را در بر دارد. از این رو باید در طراحی ساخت شهرهای جدید پیش بینی لازم برای جلوگیری از ایجاد این مشکلات انجام گیرد. ضمنا امکانات زیربنایی در زمینه حمل و نقل باید به گونه ای طراحی شود که با گسترش بافت شهر و رشد جمعیت انعطاف پذیر و قابل گسترش باشد.
همچنین توسعه روز افزون شهرها، جا به جایی انسان و کالا را به صورت مسئله ای درآورده است که پیچیدگی آن دائما در حال افزایش است. رشد شهری تقاضای سفر زیادی را روی تسهیلات ناکافی موجود حمل و نقل باعث شده است و شهرها برای خدمات حمل و نقل تا حدود زیادی به سیستم خیابان های خود متکی هستند . برای جوابگویی به تقاضای فزاینده ترافیک اتومبیل ها، ترافیک تجاری، حمل و نقل عمومی، دسترسی به زمین های اطراف و همچنین پارکینگ، این سیستم ها همواره در حال تحمل بار اضافی هستند.
گسترش شهر نشینی مسائل ملامت آور تراکم ترافیک را کاهش می دهد اگر قرار باشد نواحی شهری رشد نموده و کارایی داشته باشد برنامه ریزی و ساخت امکانات کافی برای حمل و نقل عمومی و خصوصی اجتناب نا پذیر است. این امکانات علاوه برمنابع موجود  باید طوری عمل کند که حرکت روان و خوبی را برای کل ترافیک فراهم نماید؛ اما اگر قرار باشد یک سطح قابل قبول از سازگاری نیز بوجود آید تسهیلات اضافه شده به سیستم باید به شکلی برنامه ریزی گردد که کاربری مناسب زمین را باعث شود، برای استفاده راحت باشد و سهم مثبتی در تأمین زیبایی و موارد دیگر محیط زیست داشته باشد.
جامعه تعهد بیشتری رادر مقابل این اهداف به وجود می آورد و در برنامه ریزی و عملکرد راه ها، فرودگاه ها، سیستم های حمل و نقل عمومی و پایانه های حمل کالا، رقابت در تخصص و دقت بیشتری را طلب می کند. مقامات دولتی نیز با تشکیل و حمایت از کمیته های مخصوص، گروه های برنامه ریز و سازمان های تحقیقاتی در زمینه های حمل و نقل و کاربری زمین، نقش خود را ایفا می کنند.
رشد شهرهای بزرگ تا حد زیادی فعالیت اقتصادی و اجتماعی موجود در فراسوی مرز های شهررا تحت تأثیر قرار می دهد، بنابراین در برنامه ریزی و تأمین تسهیلات حمل و نقل نه تنها شهر مرکزی بلکه نواحی اطراف آن که مستقیما تحت تأثیر هستند نیز باید در نظر گرفته شوند. این منطقه به طور کامل به عنوان ناحیه استاندارد آماری شهری شناخته می شود و باید با معیارهای معینی تعریف شود.
تسهیلات حمل و نقل نیاز اساسی یک جامعه برای رشد و توسعه است. با توجه به سرمایه عظیم لازم برای انواع پروژه های شهری، نتایج عدم وجود برنامه ریزی مناسب از همیشه حادتر شده است، راه حل های موفق برای مسائل پیچیده جا به جایی در مناطق شهری مستلزم فعالیت ها و تفکرات تعداد زیادی افراد متخصص و به طور ویژه مختص مهندسین ترافیک می باشد.

تعريف ترافيك :
ترافيک يک واژه شناخته شده بين المللي است و به صورت کلی به عبور و مرور جانداران، انسان، وسایل نقلیه و اطلاعات در مسیرهای پیش‌بینی شده، ترافیک می‌گویند. ترافیک‌های شهری سه عامل اصلی دارند که این سه عامل عبارت‌اند از: انسان، راه، وسیله نقلیه.
در صورتی که هر کدام از این عوامل وجود نداشته باشد، ترافیک شهری ایجاد نمی‌شود. این روزها ترافیک تبدیل به یکی از مهم‌ترین عوامل مختل کننده حمل و نقل شهری شده است. زمانی که عبور و مرور روان، سریع و بدون خسارت به محیط‌ زیست باشد، می‌توان گفت که آن شهر دارای ترافیک مطلوبی است.
بررسي‌ها نشان داده است که بهترين راه کنترل ترافيک و به مفهوم ديگر به حداقل رسانيدن ضرر و زيان ناشي از آن، استفاده از سه گروه عواملي است که شايد بتوان آنها را به صورت سه نوع راه جهت بهبود ترافيک بيمار در اين جامعه تجويز نمود که اين عوامل عبارتند از:
1. مهندسي ترافيک
2. اجراي مقررات
3. آموزش در مهندسي ترافيک
مهندسی ترافیک را می‌توان از گرایش‌های رشته مهندسی عمران دانست که با ایجاد، مرمت و بازسازی راه‌ها و زیرساخت‌ها سعی در کاهش میزان ترافیک شهری و بین شهری دارد. قوانین و مقررات باعث می‌شود تا افراد از انجام بسیاری رفتارهای ایجاد کننده ترافیک منع شوند و به همین دلیل می‌تواند در کاهش میزان ترافیک نقش داشته باشد. بیش از ۸۰ درصد ترافیک‌های شهری به دلیل وقوع تصادفات، نقص فنی یا عدم رانندگی صحیح ایجاد می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت که ایجاد فرهنگ رانندگی و عبور و مرور صحیح یکی دیگر از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند در کاهش میزان ترافیک شهری نقش بسیار مهم و مؤثری ایفا کند.

برنامه ریزی ترافیک:
این بخش شامل برنامه ریزی تسهیلات ترافیکی است که در آن شناخت خصوصیات سفرهای شهری، حمل و نقل عمومی، انجام مطالعات و تهیه طرح جامع حمل و نقل صورت می گیرد. دراین رابطه هماهنگی بین مهندس ترافیک و برنامه ریز شهری لازم است. این برنامه ها می تواند شامل مواردی ازقبیل برنامه های بلند مدت برای شبکه راه ها، سیستم های حمل ونقل عمومی، پارکینگ ها و پایانه ها و همچنین ارزیابی اثرات محیطی بر تغییرات لازم دراین برنامه ها باشد.
برنامه ریزی اصولی حمل و نقل در تأمین یکی از ضروریات شهرنشینی یعنی جابجایی، امری اجتناب ناپذیر است.تاریخ سیستم های حمل و نقل مدرن ایران به پنجاه سال محدود شده و سال ها پس از شکل گیری شهرها در مفهوم واقعی آن ظاهر شده است. منطق موضوع و نیاز انکارناپذیر آن حکم می کند تا حمل و نقل، توسعه شهر و جمعیت موازی با هم حرکت کرده و نقش خود را در فعالیت های جامعه ایفا کنند. شهرهای کشور ما، ویژگی های شهری و ترابری زیادی با شهرهای کشورهای توسعه یافته دارند. لیکن شرایط خاص هر یک حکم می کند تا نتوان پاسخ یکسانی به رفع مشکلات آنها داد. توسعه حمل و نقل همگانی و به ویژه سیستم های ریلی ایران همسان با کشورهای توسعه یافته نبوده و روند رشد آن بسیار کند و یا ناچیز بوده است. مهمترین ویژگی حمل و نقل شهری کشور ما کارگماری بالای آن است. لذا ضروری است، با سرمایه گذاری مناسب و تغییر الگوی سنتی، فرهنگی و کارگماری جامعه، روند فعلی توسعه حمل و نقل اندک اندک اصلاح شود، درغیر این صورت چالش های ترافیکی، آلودگی زیست محیطی و مصرف بی رویه ی فسیلی، زندگی سالم اکثر مناطق شهری را به خطر خواهد انداخت.

مدیریت ترافیک:
عوامل ایجاد و تشدید کننده ترافیک باعث شده تا نیاز به مدیریت ترافیک به وجود آید. مدیریت ترافیک قصد دارد تا به استفاده بهینه از راه‌های موجود بتواند ایمنی و سهولت در رفت و آمد را ایجاد کند. به طور کلي هدف مديريت ترافيک، به کار بردن روشها و اقداماتی برای استفاده بهینه و حداکثر از امکانات وتاسیسات و شبکه‌هاي راه‌هاي ارتباطي موجود، بهبود وضع راه ها و افزایش ایمنی بدون آسیب رساندن به محیط زیست است.
اين هدف بايد تا حد ممکن بدون لطمه زدن به محيط زيست تحقق يابد. به عبارت ديگر مديريت ترافيک، استفاده از امکانات موجود، افزايش بهره وري آنها و حفظ منافع عمومي ‌مربوط به شبکه راه‌هاي ارتباطي است. اقدامات مربوط به اعمال مديريت ترافيک شهري، به نوع ترافيک بستگي دارد. براي مثال، اقدامات مربوط به اعمال مديريت براي تسهيلات مربوط به عابران پياده، دوچرخه سوارها و يا وسايط نقليه سنگين با يکديگر متفاوت است. هميشه اشکالاتي در هماهنگي بين اين اقدامات وجود دارد و به ندرت مي‌توان طرحي تهيه کرد که درتمامي‌جوانب فقط سود داشته باشد. به عنوان مثال افزايش فضاي سبز پياده رو که در تقويت روحيه افراد مسن و معلول بسيار مفيد است، ممکن است سبب کاهش سطح لازم براي عبور عابران پياده شود. اصولا طرح هاي مديريت ترافيکي با توجه به انواع مختلف جاده‌ها و نيازهاي گوناگون مردم با يکديگر متفاوت است و نيز طرح هر موضوع ترافيکي با طرح همين موضوع در جايي ديگر و يا در زماني ديگر ممکن است يکسان نباشد.
تشویق به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، کاهش تعداد خودروهای تک سرنشین و تشویق به رفت و آمد با دوچرخه از مهم‌ترین روش‌هایی است که مدیریت ترافیک توسط آن سعی در کاهش میزان ترافیک شهری دارد. از دیگر روش‌هایی که توسط مدیریت ترافیک استفاده می‌شود می‌توان به ایجاد گذرگاه و پل برای عبور و مرور عابران پیاده، کنترل فضاهای پارک و استفاده بهینه از پارکینگ‌ها، ساخت پیاده روها، وضع قوانین مربوط به عبور و مرور ماشین‌های سنگین در شهر، هماهنگی و هوشمند سازی چراغ‌های راهنمایی، ایجاد محدودیت عبور و مرور، یک طرفه کردن برخی خیابان‌ها و نصب تابلوهای علائم اشاره کرد.
شناخت و درک اصول مدیریت و زمینه های قانونی معیارهای کنترل و تنظیم ترافیک یک جزء اصلی و لازم در ارتباط با دانش فنی ترافیک است. مهندس ترافیک با چارچوب قانونی و تشکیلاتی وابسته به حرفه خود، برنامه های آموزشی عمومی و رانندگان و در درجه پایین تر اجرای مقررات در ارتباط می باشد.
همانگونه که با افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی، نیاز به توسعه هماهنگ شهرها منطبق بر اصول و ضوابط شهرسازی و احداث شهرک های جدید وجود دارد همزمان با این توسعه و احداث باید مسائل حمل و نقل و مهندسی راه و ترابری و ترافیک نیز به صورت همزمان و هماهنگ مورد مطالعه و طراحی و اجرا قرار بگیرد.
مدیریت بهتر ترافیک با کمک کاهش تقاضا و توزیع سفر محقق می‌شود. کاهش تقاضا یعنی تأمین نیاز افراد بدون سفر مثل توسعه پست، خدمات غیرحضوری، دولت الکترونیک، خدمات بانکی اینترنتی، دورکاری، تنظیم سفرها در ساعات مختلف روز و نزدیکی محل کار به خانه، توزیع عادلانه کاربری‌ها و امکانات در سطح شهر، تشویق سفرهای پیاده و حمل و نقل عمومی و ایجاد هزینه و وضع عوارض برای دوستداران حمل و نقل شخصی که در ایران همه این موارد در حوزه اختیارات شهرداری‌ها نیست و تلاش تمامی متولیان امر را می‌طلبد.

علت ايجاد ترافيك:
ترافیک‌ها مخصوصاً ترافیک شهری را نمی‌توان با انجام کارهایی ساده برطرف کرد. ترافیک‌ها معمولاً با عوامل مختلفی مانند کمبود شبکه‌های بزرگ‌راهی، تعدد خودروهای تک سرنشین، کمبود شبکه‌های حمل و نقل عمومی مانند مترو و اتوبوس، هوشمند نبودن ترافیک و عدم رانندگی صحیح ایجاد می‌شوند. در برخی از کلان شهرها عدم توزیع مناسب امکانات نیز از دیگر عوامل ایجاد ترافیک است. در بسیاری از شهرهای پیشرفته و پرجمعیت دنیا در نقاط مختلف شهر مراکزی برای برطرف کردن نیازهای گوناگون شهروندان ایجاد شده است. این مراکز شامل فروشگاه‌های مختلف، ادارات، مراکز درمانی، مراکز آموزشی و ارائه سایر خدمات می‌شوند. زمانی که شهروندان به مراکز و موارد موردنیاز خود دسترسی نداشته باشند برای تهیه آن نیاز به سفرهای درون شهری دارند که همین امر می‌تواند باعث افزایش ترافیک شود.
تولید بیش از حد اتومبیل و عدم احداث راه‌های مناسب با آن می‌تواند باعث افزایش ترافیک شهری شود. همچنین مواردی مانند خودروهای تک سرنشین، عدم از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و نحوه نادرست استفاده از خودرو و رانندگی با آن از دیگر مواردی است که می‌تواند باعث شود ترافیک در شهرها افزایش یابد.
ترافيک هم مانند عوارض يک معادله تک مجهولي نيست که با برخوردي يک بعدي بتوان آن راحل کرد. در يک دسته ‌بندي کلي علل ايجاد ترافيک در اهواز را در چند مورد مي‌توان مورد بررسي قرار داد. كمبود شبکه‌هاي بزرگراهي درون شهري، کمبود شبکه حمل و نقل ريلي (مترو)، هوشمند نبودن كامل شبكه ترافيک و عدم وجود تسهيلات در نقاط گوناگون شهر.

عملکرد ترافیک:
این مرحله شامل معیار های مقرراتی ترافیک و وسائل کنترل ترافیک می شود.
1-    معیارهای مقرراتی:
 الف: مقررات و قوانینی که برای کنترل رانندگان، وسائل نقلیه و عابرین تنظیم شده است.
ب: مقرراتی که کنترل کننده عملکرد وسائل نقلیه در جریان ترافیک است. معیارهای اساسی برای تنظیم ترافیک شامل کنترل در تقاطع ها، کنترل های سرعت، خیابان های یکطرفه و کنترل پارکینگ.
2-    وسایل کنترل ترافیک:
وسایل کنترل ترافیک در مهندسی ترافیک از اهمیت خاصی برخوردار هستند و شامل وسایل و مواردی از قبیل تابلوهای راهنمایی و رانندگی، خط کشی چراغ های راهنما، جزایر ترافیکی، کنترل ترافیک در مناطق عملیات ساختمانی و راه سازی، سیستم های کنترل ترافیک در تقاطع های همسطح راه آهن وکنترل ترافیک برای تسهیلات دوچرخه می باشد. این گونه وسایل معمولا در محل خیابان یا جاده نصب یا احداث می شوند و از لحاظ قانونی ممانعت اجرایی دارند.
منظور از ایجاد وسایل کنترل ترافیک، انتقال اطلاعات دیداری به استفاده کنندگان از راه می باشند. این گونه وسایل به چند گروه زیر تقسیم می شوند که وظایف آنها به شرح زیر است:
 الف – تنظیم کردن
ب- هشدار دادن
ج- هدایت نمودن ترافیک
وسایلی که در طبقه بندی الف قرار می گیرند به وسایل انتظامی شهرت دارند و ناقل اطلاعاتی هستند که به شکل مقررات عبور و مرور از پشتوانه قانونی برخوردار است. به عنوان مثال تابلو حداکثر سرعت مجاز، تابلو ممنوعیت پارکینگ، مسیر یک طرفه و نظایر آنها.
در طبقه بندی ب وسایل هشدار دهنده مطرح می باشند که به رانندگان وسایل نقلیه هشدار می دهند که خطری در کمین است. به عنوان مثال: پیچ خطر ناک، محل عبور کامیون، باریک شدن خطوط عبوری، پل تک خط عبوری، وجود ناهموار ایمنی، ارتفاع ایمن یا حداکثر ارتفاع مجاز و مواردی از این قبیل که می بایست به آگاهی رانندگان رسانده شود. به بیان دیگر، نقش تابلو ها و علایم هشدار دهنده، انتقال این گونه اطلاعات می باشد.
در مورد هدایت رانندگان در طبقه بندی ج انتقال اطلاعاتی از قبیل شناسایی مسیر، اسامی خیابان ها، مسیر های انحرافی و اعلام مسافت مطرح می باشد و علامت گذاری تقاطع های غیر همسطح و تابلو های بازتاب ایمنی (شبرنگ) در این مقوله قرار می گیرند.
با توجه به این که وسایل  کنترل ترافیک یکی از اصلی ترین وسایل ارتباط با راننده محسوب می شود می بایستی از نقطه نظر های مختلف از جمله هما هنگی،  به نحوی مورد استفاده قرار گیرند که به تعبیر و تفسیر رانندگان ار آنها به طور صحیح و عاری از ابهام صورت پذیرد و در نتیجه واکنش آنها نسبت به این گونه علایم از بالا ترین کارایی برخور دار باشد. به بیان دیگر طراحی، نصب، عملکرد  و مدیریت و نگهداری وسایل کنترل ترافیک از عناصر حیاتی در برنامه های مدیریت ترافیک مناسب به شمار می رود.
به منظور اینکه یک وسیله کنترل ترافیک از قبیل تابلو بتواند حداکثر نقش خود را ایفا نماید می بایستی واجد شرایط های زیر باشد:
1- قابلیت برخورد داری از پاسخگویی به یک نیاز مهم
2- قابلیت جلب توجه
3- انتقال یک معنی ساده و عاری از ابهام
4- بر انگیختن احترام استفاده کنندگان از راه
5- استقرار در محل مناسب جهت ایجاد فرصت کافی برای ادراک و واکنش
6- دارا بودن ضمانت اجرایی و قانونی
در تحول و تکامل وسایل کنترل ترافیک یکی از اهدافی که تعقیب می شود ایجاد هماهنگی و یکنواختی در آنهاست و اهمیت آن با افزایش تقاضا برای حمل و نقل رانندگی در بزرگراه ها با سرعت های بالا، پیچیدگی تقاطع های هم سطح و غیر هم سطح و نظایر آنها رابطه مستقیم دارد. به عبارت دیگر یک راننده می بایستی بتواند یک وسیله کنترل ترافیک را ببیند، آن را تشخیص دهد، پیام آن را به سرعت درک نماید، زمان کافی برای تصمیم گیری داشته باشد و به عمل ایمنی مناسب در پاسخ به آن مبادرت ورزد. اگر این ویژگی ها فراهم گردد، راننده با حداقل سردرگمی و گیجی حتی در مسیرهای نا آشنا می تواند به گونه ای منطقی به سفر خود ادامه دهد. اگر عکس این شرایط در نظر گرفته شود، راننده در واپسین لحظات به اعمال خطر ناکی مبادرت خواهد ورزید که بالقوه می تواند فاجعه بر انگیز باشد.
ایجاد هماهنگی و یکنواختی در وسایل کنترل ترافیک علاوه بر تسهیلاتی که در موارد حقوقی و قضایی به وجود می آید،       می تواند از لحاظ اقتصادی نیز صرفه جویی های متعددی را در بر داشته باشد. برای مثال این قبیل صرفه جویی ها را می توان در ساخت، نصب، تعمیر و نگهداری و مدیریت در نظر گرفت.
بدون شک از آشنا ترین و مهم ترین وسایل کنترل و تنظیم عبور و مرور وسایل نقلیه و افزایش ایمنی در تقاطع ها که در مدیریت ترافیک مورد مطالعه قرار می گیرد چراغ راهنمایی است. معمولا چراغ های راهنمایی را به طور مستقل و جداگانه ای برای کنترل تقاطع ها به کار می برند ولی گاهی بر حسب ضرورت و برای بازدهی بهتر ممکن است چراغهای راهنمایی چند تقاطع یا کلیه تقاطع های یک مسیر را به طریقی به هم ارتباط داد و هماهنگ کرد. در سالهای اخیر به کمک روشهای کامپیوتری می توان چراغ های راهنمایی تقاطع های قسمتی از شهر یا تمام شبکه ترافیک شهر را به هم ارتباط داد و هماهنگ کرد . این روش که کنترل منطقه ای ترافیک نامیده می شود نیاز به مطالعات وسیع . دسترسی به تکنولوژی پیچیده و پیشرفته و صرف هزینه زیاد دارد.

علت افزايش ترافيك :
 ترافيک شهر اهواز هر سال نسبت به سال گذشته افزایش می یابد که علت آن را مي‌توان در توليد بيش ازحد خودرو، از رده خارج نکردن ماشين‌هاي فرسوده، تردد بيش از اندازه خودروهاي تک سرنشين و رعايت نکردن قوانين توسط همشهريان دانست. بيشترين مشکل مربوط به محل پارک خودرو است. هر روز تعداد زيادي خودرو توليد مي‌شود و در اين باره هيچ گونه فرهنگ سازي صورت نمي‌گيرد. تعداد ماموران راهنمايي و رانندگي نيز براي کنترل بهتر خيابان‌ها کافی نیست. نامناسب بودن برخي معابر و رعايت نکردن قوانين توسط رانندگان مخصوصا موتور سواران نیز از ديگر عوامل افزايش ترافيک مي‌باشد.
حجم ترافیک عبارت است از تعداد وسائل نقلیه ای که در مدت زمان معینی که لزوما زمان واحد نیست در جهت یا جهات مشخصی از یک یا چند خط از مقطع سیستمی از جاده عبور می کنند. تردد ترافیک پارامتر دیگری است مشابه حجم ترافیک که در مهندسی ترافیک بسیار به کار می رود و عبارت است از تعداد وسائل نقلیه ای که در زمان واحدی (معمولا یک ساعت) در جهت یا جهات مشخصی از یک یا چند خط از مقطع معینی از جاده می گذرد.
حجم ترافیک و تردد را ممکن است برای دسته ای مخصوص از وسائل نقلیه و یا به طور کلی برای همه گونه وسیله نقلیه ای که از جاده مورد نظر عبور می کند تعریف کرد.
شهروندان براي هر کار کوچکي با خودروهاي شخصي خود ازاين نقطه شهر به نقطه ديگر مي‌روند، درحالي که هم اکنون با به وجود آمدن شهر الکترونيک مي‌توان بسياري از کار‌ها را بدون انجام اين سفرها انجام داد. برخي عادت‌هاي بد شهروندان مانند گشت زدن‌هاي بي هدف درشهر نيز از ديگردلايل افزايش ترافيک است.مساله ديگري که دراين زمينه وجود دارد، وضعيت بد حمل و نقل عمومي ‌در گذشته است که باعث شده شهروندان علاقه چنداني به استفاده از وسايل حمل‌ونقل عمومي ‌نداشته باشند. البته براي استفاده از حمل و نقل عمومي‌توسط شهروندان بايد فرهنگ سازي شود، که اين مساله زمان‌بر است.
ترافیک شهری باعث مختل شدن عبور و مرور می‌شود. این اختلال در حمل و نقل هزینه‌هایی پیدا و پنهان به مردم و دولت‌ها تحمیل می‌کند. این هزینه‌ها عبارت‌اند از:
۱- زمان: روزانه میلیون ها نفر ساعت زمان در کلان شهرها از بین می رود. زمانی که در کمترین حد استفاده می توانست صرف استراحت جمعیت خسته شهر شود.
۲- سوخت: اگردر کلان شهرها یک مسیر ۱۰ کیلومتری که باید زمانی زیر یک ربع را نیاز داشته باشدیک ساعت زمان ببرد، به تبع آن چند برابر سوخت مصرف می شود.
۳- هزینه روانی: افرادی که زمان زیادی را در ترافیک می گذرانند، هزینه روانی زیادی می پردازند و ماحصل آن درگیری های اجتماعی و نزاع های خیابانی و تنش های خانوادگی و کاری بیشتر است که اگر مورد بررسی دقیق قرار گیرد عمق فاجعه معلوم می گردد. هزینه های اقتصادی تحمیل شده در این بخش هرچند به طور مستقیم قابل شناسایی نیست اما بر همگان معلوم است.
۴- هزینه های بهداشت و درمان: ترافیک باعث افزایش آلودگی هوا و به دنبال آن بیماری های مختلف و در نهایت تحمیل هزینه های سنگین درمان به جامعه می شود.

راه حل برای معضل ترافیک:
شاید بتوان گفت که ترافیک در شهرهای متفاوت، دلایل مختلفی دارد و به همین دلیل برای این‌که بتوان راه حلی برای حل این معضل پیدا کرد، باید در خصوص تمام عوامل ایجاد کننده آن آگاهی و اطلاعات کافی را کسب کرد. معمولاً بهترین راه حل برای مبارزه با معضل ترافیک‌ شهری مخصوصاً در ایران، آموزش است. این آموزش نباید سطحی باشد و باید به صورت اساسی و بنیادی از اولین مقاطع تحصیلی و دوران پیش دبستانی شروع شود تا بتواند تأثیر مثبت خود را در مرور زمان ایجاد کند. گام بعدی استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته است. هوشمند سازی سیستم‌های شهری مانند چراغ‌های راهنمایی و رانندگی از دیگر عواملی است که می‌تواند در کاهش میزان ترافیک نقش بسیار مؤثری ایفا کند همچنین برخی کشورها در حال ایجاد تکنولوژی‌های متفاوتی برای کاستن از میزان ترافیک و افزایش حجم اتوبان‌ها هستند. از مهم‌ترین تکنولوژی‌هایی که برای این منظور در حال ایجاد است سیستم خودرو به خودرو است. با مطلب خودرو به خودرو چیست؟ در خصوص این فناوری و نقش آن در کاهش ترافیک چه می‌دانید؟ می‌توانید در خصوص این تکنولوژی اطلاعات بیشتری کسب کنید. ایجاد راه‌ها و بزرگ‌راه‌های جدید متناسب با رشد شهر و تعداد خودروی موجود در آن و همچنین استفاده از تجارب جهانی از دیگر راه‌هایی است که می‌توان توسط آن از میزان ترافیک شهری کاست. ایجاد راه‌هایی برای دوچرخه سواران و تشویق به استفاده هر چه بیشتر از دوچرخه یکی از مواردی است که در بسیاری از شهرهای شلوغ و پر ترافیک جهان باعث شده تا از میزان ترافیک و همچنین آلودگی هوا کاسته شود. توجه به ناوگان حمل و نقل عمومی، تجهیز و بازسازی آن‌ها یکی دیگر از مواردی است که می‌تواند از میزان ترافیک شهری بکاهد.
طبق تحقیقات یکی از مواردی که در ایران باعث ایجاد ترافیک‌های بسیاری می‌شود، قطع برق یا خرابی چراغ‌های راهنمایی است. ایجاد مشکل در چراغ‌های راهنمایی باعث هرج و مرج در عبور و مرور می‌شود و می‌تواند میزان تصادفات را افزایش دهد. نتایج تحقیقاتی که در تهران انجام شده نشان می‌دهد که در زمان قطع برق تعداد تصادفات ۳۰ درصد و میزان مجروحان ناشی از تصادفات ۲۰ درصد افزایش می‌یابد.
بهترين راه حل اين معضل اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي آموزش فرهنگ ترافيک است. آموزش ترافيک به صورت بنيادي و فرهنگي بهتراست از گروههاي سني پايين و از سطوح کودکستان و دبستان وسپس مدارس راهنمائي و دبيرستان شروع شود تا اين فرهنگ از کودکي در نسل آينده نهادینه شود. علاوه بر انسان که اولين عنصر تشکيل دهنده ترافيک است با عامل ديگري روبرو هستيم و آن راننده است که بايد فرهنگ استفاده از وسيله نقليه خود و کاربرد آن را به خوبي بداند و بشناسد تا بتواند به صورتي رانندگي کند که خود انتظار دارد ديگران رانندگي کنند. بايد توجه داشت که آموزش بايد به طور مداوم و مستمر براي اين گروه از رانندگان که نقش بسيار حساسي را در ترافيک شهرها به عهده دارند انجام شود. جاده‌ها و راه هاي ما بايد با تکيه بر اصول مهندسي ترافيک طراحي و احداث شود. و از کيفيت ايمني و ضريب اطمينان مطلوب برخوردار و به علامات شناخته شده بين المللي مجهز باشند نه علائم ديگر.

عواملی تأثیرگذار در کنترل ترافیک شهری :
با توجه به آنکه اجزا یک سیستم حمل و نقلی شامل انسان، وسیله نقلیه، راه و شرایط محیطی است، سه عامل اساسی طراحی مهندسی، آموزش و اعمال قانون از اصول اساسی مدیریت و کنترل ترافیک است.
کنترل ترافیک بیشتر به جنبه مدیریت رفتار کاربران راه (راننده، عابر، موتورسوار، دوچرخه سوار و مسافر) می‌پردازد. از این رو نیاز به برقراری ارتباط با کاربر و انتقال پیام داریم. علائم عمودی و افقی مثل تابلوهای ترافیکی و خط کشی‌های روی آسفالت، ارسال پیامک، جریمه، سرعت گیر، شیارهای لرزآور راه‌ها، چراغ راهنمایی و چشمک زن، دوربین نظارتی و ثبت تخلف رانندگی و غیره همه و همه از تجهیزات کنترل ترافیک به منظور یاد شده است.
مهم‌ترین عامل در کنترل ترافیک برقراری ارتباط با کاربر راه و اطمینان از انتقال پیام مدیریت راه به وی است. به عنوان مثال با ایجاد تعداد کافی تابلو هدایت مسیر با ابعاد، رنگ، فونت، درخشندگی و موقعیت مناسب باید بتوان مسیر پیش رو را به رانندگان معرفی کرد تا مانع از دنده عقب گرفتن به دلیل عبور از یک خروجی بزرگراه شد. یا با ارسال پیامک جریمه به راننده متخلف بلافاصله پس از ارتکاب جرم باید وی را از عمل خلاف قانونش مطلع و هشدار داد که در صورت تخلف حتماً جریمه می‌شود تا اعمال جریمه اثربخش و اصلاح کننده رفتار باشد.
افراد نیز باید در مورد رفتار رانندگی، شیوه و الگوی سفر، عادات رانندگی و عواقب تخلف به خوبی آموزش داده شوند، مثلاً در صورت عدم استفاده از کمربند در وقوع تصادف چه آسیبی بر ایشان وارد می‌شود و یا استفاده از خودروی شخصی چقدر به محیط زیست و منابع ملی آسیب وارد می‌کند.
تجهیزات ترافیکی، هندسه راه و خودرو نیز باید بر اساس اصول مهندسی و فراخور نیاز کاربران طراحی و ساخته شود مثلاً چراغ سبز تقاطع زمان کافی برای عبور عابر را تأمین کند یا هنگام خلوتی نیمه شب زمان زیادی راننده را پشت چراغ قرمز متوقف نکند تا بی قانونی از وی سر بزند، حفاظ راه به گونه‌ای طراحی و اجرا شود که در صورت وقوع تصادف و برخورد به آن کمترین آسیب به خودرو و سرنشین وارد آید. در واقع بهبود مدیریت ترافیک در گرو توسعه پست، خدمات غیرحضوری، دولت الکترونیک، خدمات بانکی اینترنتی، دورکاری و… است.

شیوه دستیابی به حمل و نقل پایدار:
سیستم حمل و نقل شامل همه اجزا است. اگر منظورمان از کارآمدی سیستم همان مدیریت صحیح حمل و نقل باشد باید بگویم گرچه انتقال ویروس و همه‌گیری آن حمل و نقل عمومی را به شدت متأثر ساخته اما در شرایط عادی تمامی تلاش مهندسان بر توسعه حمل و نقل پایدار با تأمین امکانات و ترویج سفرهای پیاده، دوچرخه و حمل و نقل عمومی است. بدین ترتیب علاوه بر کاهش هزینه‌ها، محیط زیست هم در امان است. به نظر من در زمان حال و آینده نزدیک، علاوه بر آلودگی هوا، کلانشهرهای در حال توسعه با معضل جدی آلودگی صوتی هم مواجه هستند که با توسعه معابر بزرگراهی از دل مناطق مسکونی مثل بزرگراه‌های تهران هزینه گزافی جهت عایق بندی صوتی و سلامت افراد متوجه کشور است. چنانچه در شهری مثل دهلی صدای بوق خودرو از آسیب‌های بسیار جدی حمل و نقل محسوب می‌شود.
اصولاً عدم انطباق عرضه و تقاضا منجر به ناکارآمدی یک سیستم می‌شود. وقتی یک مجموعه تفریحی، درمانی، فروشگاهی، بانک، بیمارستان یا هر مجموعه جاذب سفر دیگری بدون تأمین پارکینگ متقاضیان ساخته شود، بسیاری از معابر اطراف را متأثر می‌کند، بنابراین جانمایی صحیح کاربری‌ها، مطالعات عارضه سنجی ترافیکی، تأمین پارکینگ لازم طبق ضوابط و معیارهای فنی و اعمال قانون در صورت توقف خارج از پارکینگ‌ها می‌تواند بهبود مدیریت ترافیکی را به همراه داشته باشد.
در حال حاضر در کشور ما ضوابط و عزمی جدی برای برخورد با تخلفات و جمع‌آوری پارک حاشیه‌ای نیست، زیرا الگوی شهرسازی، توزیع کاربری‌های تجاری در حاشیه خیابان‌ها، عدم تمرکز کاربری‌ها به صورت اقماری مثل شهرک سلامت، شهرک‌خودرو، فروشگاه‌های متمرکز میوه و اقلام‌خوراکی و غیره مانع از حذف پارک حاشیه‌ای شده است. با این حال می‌توان برای رفع این مشکلات با در نظر گرفتن یک رینگ خارج از هسته مرکزی شهرها اقدام به ایجاد پارکینگ طبقاتی کرد.

فرهنگ سازي ترافيك و نحوه تشویق مردم به استفاده از حمل و نقل عمومی:
با توجه به مطلوبیت سفرهای شخصی، هزینه پایین سوخت، پارک حاشیه‌ای بدون کنترل و عدم برخورد جدی پلیس در کوچه‌ها و معابر، نبود سیستم‌های هوشمند ثبت تخلف، ضعف و ناکارآمدی حمل و نقل عمومی نظیر ناوگان فرسوده، ایستگاه نامناسب، عدم قابلیت اعتماد در زمان سفر و سرفاصله اتوبوس‌ها، عدم تأمین سامانه‌های اطلاع رسانی و پایشی برخط از موقعیت اتوبوس، تخصیص نیافتن خط ویژه، کنترل چراغ راهنمایی با اولویت دهی اتوبوس، پرداخت الکترونیک کرایه و غیره نمی‌توان انتظار داشت در کشور ما حمل و نقل عمومی سودآور باشد. از این رو دولت کمک هزینه‌ای را به شهرداری‌ها برای کمک به بهره برداران حمل و نقل عمومی لحاظ کرده که با توجه به بحران‌های اقتصادی میزان آن چشمگیر نیست. انتظار می‌رود با هدفمندی یارانه‌ها و افزایش قسمت سوخت، بخشی از عوائد آن به توسعه حمل‌و نقل عمومی و نوسازی ناوگان تخصیص یابد.
با این اوصاف محدودیت تردد هسته مرکزی شهرها، می‌تواند مشوقی باشد برای استقبال از اتوبوس و گذر از خودرو محوری تا بدین ترتیب با افزایش تعداد مسافر از حدود ۲۰۰ نفر در روز به بیش از هزار نفر توجیه اقتصادی برای بهره برداران دولتی و خصوصی ناوگان عمومی فراهم آید.

معاونت حمل ونقل و ترافيك شهرداري اهواز:
حوزه معاونت حمل‌ونقل و ترافیك شهرداری اهواز، كه مسئولیت سیاست‌گذاری، هماهنگی، برنامه‌ریزی و كنترل عملكرد حمل ‌و نقل و ترافیك شهر اهواز را بر عهده دارد، با توجه به به رشد روز افزون جمعیت شهراهواز و الگوی جامع مدیریت استراتژیك، با در نظر گرفتن مأموریت خود كه ساماندهی وضعیت حمل ‌و نقل و ترافیك کلان‌شهر اهواز می‌باشد، و هدف آن برنامه‌ریزی، سیاستگذاری، طراحی، آموزش، نظارت و هماهنگی در امر حمل و نقل و ترافیک ، جهت جابجایی ایمن، ارزان، سریع و راحت انسان و کالا است. اجرا و پیاده کردن طرح های تصویب شده و همچنین نظارت بر پروژه های ترافیکی، در زمستان سال 1373 فعاليت خود را آغاز كرد و با بررسی عوامل داخلی و خارجی تأثیرگذار، به تعیین هدف‌های بلندمدت و پس از آن تدوین، ارزیابی و انتخاب استراتژی‌های مناسب جهت نیل به آن اهداف پرداخته است.
همچنین در مرحله اجرای استراتژی‌های مذكور، با تعیین سیاست‌ها و هدف‌های سالیانه، تخصیص منابع صورت پذیرفته است. پنج سازمان تاکسیرانی، اتوبوسرانی، پایانه ها، حمل و نقل ریلی و مدیریت حمل و نقل بار، تحت نظارت مستقیم حوزه معاونت حمل‌ونقل و ترافیك در راستای نیل به اهداف فوق فعالیت می‌کنند شایان‌ذکر است معاونت‌های متناظر این ستاد در مناطق هشتگانه شهرداری اهواز نیز با عنوان معاونین حمل‌ و نقل و ترافیك مناطق هشتگانه شهرداری اهواز با این حوزه معاونت تعامل داشته و عملا برنامه‌ریزی‌های سالانه خود را با توجه به سیاست‌گذاری‌های سالانه این حوزه مشخص و راهبری می‌نمایند.
ادارات و سازمان های تحت نظارت مستقیم حوزه معاونت حمل و نقل و ترافیک در راستای نیل به اهداف فوق فعالیت می کنند که عبارتند از :
5 سازمان :

• سازمان اتوبوسرانی
• سازمان پایانه های مسافربری شهرداری
• سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی
• مدیریت حمل و نقل بار
• حمل و نقل ریلی

3 اداره کل:

• مهندسی و ایمنی ترافیک
• مطالعات و طراحی
• مدیریت کنترل ترافیک

 شایان ذکر است معاونت های متناطر این ستاد در مناطق 8 گانه شهرداری اهواز نیز با عنوان معاونین حمل و نقل و ترافیک مناطق 8 گانه شهرداری اهواز به صورت ماتریسی با این حوزه معاونت تعامل داشته و عملاً  برنامه ریزی های سالانه خود را با توجه به سیاست گذاری های سالانه این حوزه مشخص و راهبری می نمایند.
در بخش حمل و نقل عمومی، به طور عمده اجرای پروژه های مربوطه و راهبری سامانه های موجود بر عهده پنج سازمان ذکر شده فوق بوده که در ادامه خلاصه ای از فعالیت های کلیه واحدهای تحت پوشش این معاونت ارائه می گردد.
یادآوری این نکته ضروری است که فعالیت های سایر شرکت ها و سازمان های تابعه این حوزه به طور مستقیم و غیر مستقیم تأثیرگذار بر فعالیت  بخش حمل ‌و نقل عمومی بوده  و لازمه و مکمل عملکرد مجموعه های موصوف می باشد.

چشم انداز:
 اهواز در افق سال طرح (1405) دارای سیستم حمل و نقلی است که با تأکید بر اصول توسعه  پایدار و انسان محوری در حمل و نقل شهری، توسعه یافته و کیفیت زندگی و فعالیت  کلیه ساکنان شهر را مطابق با استاندارهای روز ارتقاء می دهد، این امر متضمن آن است که این سیستم یکپارچه، در دسترس، روان، راحت، ایمن، پاک و در جهت توسعه اقتصاد شهر بوده و با در نظر گرفتن محدودیت منابع نیز قابل اجرا باشد.
اصل توسعه پایدار در حمل و نقل به معنای سوق دادن سیاست های ایجاد زیر ساخت های حمل و نقل به سمت و سویی است که آن زیر ساخت ضمن تأمین حداکثری نیازهای کنونی دارای  شاخصه هایی چون ماندگاری طولانی، طبیعت محوری، تکنولوژی محوری و مستقل از محیط پیرامون باشد. احداث زیرساخت هایی  با ماندگاری طولانی تر،  به معنای آن است  که از ظرفیت کنونی برای ایجاد زیرساخت ها برای نسل کنونی و همچنین نسل های آینده به طور بهینه استفاده گردد. زیر ساخت های طبیعت محور، زیر ساخت هایی هستند که بر پایه مصرف کمتر انرژی و توجه بیشتر به محیط زیست ایجاد می گردند.
زیر ساخت های تکنولوژی محور نیز برمبنای استفاده حداکثری از توسعه کنونی به عنوان بستری مناسب برای تکنولوژی های آینده ایجاد می گردند به نحوی که ورود هر تکنولوژی نوین  به عرصۀ وجود،  منطبق با زیرساخت های ایجاد شده و موجب کمترین هزینه و تبعات در توسعه گردد. ایجاد زیر ساخت مستقل از پیرامون به معنای ایجاد زیر ساختی است که در صورت تغییرات بزرگ در محیط ایجاد شده در آن (تغییرات  قیمت سوخت، توازن منابع انرژی و سیاست های مقطعی)کمترین تبعات و تغییرات را در عملکرد خود و تصمیم کاربران شاهد باشد. اصل انسان محوری در حمل و نقل به معنای توسعه و ایجاد زیر ساخت ها بر مبنای احترام به حقوق شهروندی و انسانی است. براین مبنا توسعه روزافزون  زیرساخت های مرتبط با خودروی شخصی سبب گردیده تا حقوق انسانی در بسیاری از موارد تحت تأثیر حقوق استفاده کنندگان از خودروی شخصی قرار گیرد این اصل، اتخاذکنندگان سیاست های حمل و نقل شهری را ملزم به توجه به حقوق عبور و مرور ایمن، پاک، راحت و مطمئن شهروندان در شهر کرده و عرصه زیر ساخت ها و فضای درون شهری را برای آنان مبسوط تر می کند.

راهبردهای  معاونت حمل و نقل ترافیک  شهرداری اهواز:
•    توسعه حمل و نقل عمومی
•    تکمیل شبکه یکپارچه حمل و نقل عمومی
•    هوشمند سازی در مدیریت ترافیک
•    سازگاری  حمل و نقل با محیط زیست
•    انسان محور نمودن نظام حمل و نقل
•    مدیریت تقاضای سفر
•    افزایش ایمنی و بهره وری معابر
•    ارتقاء فرهنگ و ترافیک
•    ساماندهی حمل و نقل بار و کالا
•    افزایش تعاملات با دولت

1-راهبرد توسعه حمل و نقل عمومی:
بی تردید در جهان کنونی حمل و نقل ریلی درون شهری، نقش خود را به عنوان یک سیستم حمل و نقل عمومی انبوه، سریع، ایمن، پاک، مطمئن، ارزان و راحت آشکار نموده است. بدین جهت تکمیل خطوط مترو اولویت اول شهرداری اهواز تا سال 1405 می باشد و به منظور توجه جدی به امر مطالعات و انجام هر گونه اقدام پس از انجام مطالعات و بررسی های کارشناسی،                    به روزرسانی طرح جامع حمل و نقل و ترافیک و طرح جامع ریلی در دستور کار قرار دارد. همچنین توسعه خطوط مترو، بهبود و نوسازی ناوگان های حمل و نقل و زیرساخت های مترو نظیر مراکز فرمان نیز در این راستا صورت خواهد پذیرفت. به موازات تکمیل خطوط مترو، توسعه و تأمین ناوگان سامانه اتوبوسرانی، هوشمند سازی سامانه تاکسیرانی و احداث خطوط  جدید برای سهولت تردد ناوگان تاکسی و تأمین و توسعه ناوگان مورد نیاز مورد توجه جدی قرار خواهد گرفت.

2-    تکمیل شبکه یکپارچه حمل و نقل عمومی:
با افزایش تراکم تردد وسائل نقلیه  در شهرهای بزرگ و بروز مشکلات ناشی از آن جمله آلودگی هوا و طولانی شدن زمان سفر، نیاز روز افزونی به ارایه راهکارهای جدید در سامانه های حمل و نقل عمومی وجود خواهد داشت. در این خصوص به طور مشخص ثابت شده است  که گسترش حمل و نقل عمومی و استفاده از سیستم های حمل و نقلی  کارا و دارای قابلیت اطمینان کافی، موجب کاهش هزینه ها، توسعه اقتصادی، افزایش نرخ انتقال و افزایش کیفیت زندگی شهری خواهد شد و هر چقدر که سیستم حمل و نقل شهری ناکارآمد تر باشد، تمایل افراد  به استفاده  از وسایل نقلیه شخصی  افزایش یافته و در نتیجه مدیریت امور شهری دشوارتر و در برخی موارد مختل می شود. در راستای تکمیل شبکه یکپارچه حمل و نقل شهر اهواز، توسعه خطوط اتوبوسرانی و تاکسیرانی به موازات تکمیل خطوط  مترو، احداث پارکینگ های عمومی  در مجاورت ایستگاه های تقاطعی و پر تردد اتوبوس، مکانیزاسیون سیستم پایش مدهای حمل و نظیر تاکسی، هوشمند سازی پایانه ها و شکست خطوط اتوبوسرانی و غیره در دستور کار قرار دارد.

3-راهبردهای استفاده از سیستم های هوشمند در مدیریت و روان سازی ترافیک:
سیستم های حمل و نقل هوشمند مفهومی نو در عرصه مهندسی ترافیک است که نقش بسیار مهمی در امنیت و پویایی حمل و نقل به عهده دارد. این سیستم ها باعث افزایش کارایی شبکه حمل و نقل و ترافیک گردیده است که با گسترش آن مدیریت شهری اهواز خواهد توانست، بسیاری از مشکلات حمل و نقل را مرتفع نماید و انجام آن تا هوشمند سازی تمامی خدمات حمل و نقل مورد تأکید قرارخواهد گرفت. بدین منظور شناسایی شریان های اصلی به عنوان زیر ساخت سیستم های هوشمند از اولین اقدمات در راستای هوشمند سازی می باشد. توسعه این مسیر ها،  نصب دوربین های ثبت تخلف سرعت، تجهیز تقاطعات  به دوربین  ثبت تخلف عبور از چراغ قرمز، نصب دوربین های نظارت تصویری، نصب دوربین های ثبت تخلف مکانیزه تعرض خودروهای غیر مجاز به مسیرهای ویژه، تجهیز معابر به سیستم های مکانیزه ثبت تخلف ورود ممنوع، دور زدن ممنوع، ثبت مکانیزه تخلف تجاوز به حریم بزرگراه از اقداماتی است که در این راستا انجام می پذیرد. همچنین برنامه ریزی جهت          هوشمند سازی بزرگراه های شهر اهواز، نصب انواع تابلوهای متغیر خبری و تجهیز تقاطعات به چراغ راهنمایی و رانندگی هوشمند از دیگر اقدامات در راستای هوشمند سازی حمل و نقل خواهد بود.

4-راهبرد سازگاری حمل و نقل با محیط زیست:
کاهش و پایش آلاینده های زیست محیطی از دیگر اقدامات حوزه حمل و نقل در راستای بهبود کیفیت زندگی شهروندان عزیز اهوازی محسوب می گردد، ایجاد و بهره برداری از خطوط مکانیزه معاینه فنی خودرو، تعویض و نوسازی ناوگان فرسوده تاکسیرانی و اتوبوسرانی ، ورود و به کارگیری تاکسی های استاندارد و پلاک اروند،  به روزرسانی و توسعه  ایستگاه های سنجش آلودگی هوا و صدا و انجام طرح های تحقیقاتی در راستای کاهش و پایش آلاینده های زیست محیطی و از اهم برنامه های معاونت حمل و نقل و ترافیک در سال های آتی خواهد بود.

5-راهبرد انسان محور نمودن نظام حمل و نقل:
کاهش قابلیت جابجایی و محدودیت دسترسی از جمله مشکلات اساسی سیستم حمل و نقل شهرهای بزرگ می باشد. امروزه به شدت بر توسعه پایدار در ابعاد مختلف زندگی انسانها تأکید گردیده و اقدامات علمی و عملی  بسیاری جهت جایگزینی   روش های سازگار با محیط زیست به جای توسعه های خطی در حال انجام می باشد. هدف از اجرای این طرح ها در سطح شهر اهواز دست یابی به یک سیستم حمل و نقل پایدار و دوستدار محیط زیست است به نحوی که در بلند مدت نیز بتواند علاوه بر پاسخ به نیاز سفر درون منطقه ای شهروندان حداقل اثرات زیست محیطی را به شهر وارد ساخته و از طرف دیگر باعث ایجاد نشاط و سلامتی شهروندان اهوازی گردد. افزایش 1 درصدی سهم دوچرخه از سفرهای درون شهری و احداث پیاده راه ها از جمله اقداماتی است که در جهت حمل و نقل انسان محور انجام خواهد پذیرفت.

6-راهبرد مدیریت عرضه و تقاضای سفر:
کاهش سفرهای غیر ضروری شهروندان از طریق ارائه خدمات الکترونیک و غیر حضوری، اجرای پروژه های ترافیک و یکپارچه سازی حمل و نقل عمومی شهر  از جمله اقداماتی است که  در راستای مدیریت تقاضای سفر انجام خواهد پذیرفت. برنامه ریزی جهت تکمیل و تجهیز پایانه های موجود و احداث پایانه های جدید برون شهری اقداماتی ست که باید در دستور کار قرار گیرد.

7-راهبرد  افزایش ایمنی و بهره وری معابر:
اصلاح هندسی، رفع نقاط حادثه خیز و گلو گاهی در  سطح معابر مناطق 8 گانه که در کمیته شبکه معابر مصوب می گردد و همچنین راه اندازی سامانه تحلیل تصادفات از مهمترین اقداماتی است که در جهت افزایش ایمنی معابرصورت خواهد پذیرفت و به منظور افزایش بهره وری معابر نیز ساماندهی و مکانیزاسیون فضای پارک حاشیه ای، افزایش سامانه های ثبت تخلف خودرو های ساکن در محل های پارک ممنوع و ساماندهی حمل و نقل بار و کالا در شهر اهواز از جمله اقداماتی است که در این  راستا انجام می پذیرد.

8-راهبرد ارتقا فرهنگ ترافیک:
انسان مهمترین و مؤثرترین عامل در عرصه ترافیک شهری می باشد و لذا ارتقاء  فرهنگ ترافیک شهروندان می تواند تأثیر   به سزایی در رفع مشکلات یک کلانشهر مانند تهران داشته باشد. آموزش به عنوان رکن اساسی اصلاح فرهنگ ترافیک، نقش بارزی در تغییر نگرش و باورهای رفتاری ترافیک دارد و برای دست یافتن به این مهم، باید تغییرات و اصلاحاتی در زمینه نگرش و فرهنگ ترافیک ایجاد شود. توسعه و تجهیز پارک های آموزش، ارتقاء فرهنگ ترافیک عبور و مرور شهروندان و رانندگان حمل و نقل عمومی با برگزاری دوره های آموزشی، ایجاد پویش هایی با هدف ارتقاء فرهنگ ترافیک و اصلاح رفتارهای ناهنجار ترافیکی، تولید و نشر برنامه های آموزشی در قالب انیمیشن، پوستر، برگزاری همایش ها و نمایشگاه های مرتبط با حمل و نقل و غیره و همچنین اطلاع رسانی از رسانه های دیداری و شنیداری و بهره گیری از فضای مجازی از جمله  اقداماتی است که در این خصوص در دستور کار قرار دارد.

9-راهبرد سازماندهی حمل و نقل بار و کالا:
مدیریت طرح تکمیل، توسعه و نظارت سامانه مدیریت بار و کالا، مدیریت صدور پروانه ها و نظارت بر شرکت های حمل و نقل درون شهری و توانمند سازی شرکت ها،  ساماندهی امدادرسانی به خودروها، تحلیل داده های دوربین های ترافیکی و مدلسازی حمل و نقل بار و کالا، ساماندهی حمل و نقل بار و کالا بازار تهران و مدیریت و ساماندهی تردد بارهای ترافیکی،  فله و خطرناک  و اجرای نظام مدیریت  توزین در سطح شهر تهران مهمترین اقداماتی  که به منظور  ساماندهی حمل و نقل  بار و کالای شهر تهران  انجام خواهد پذیرفت.

10- راهبرد افزایش تعاملات با دولت:
در سنوات گذشته به دلیل عدم تعامل مناسب با دولت، شهرداری اهواز نتوانسته است در جذب اعتبارات مندرج در بودجه مصوب کل کشور موفق عمل نماید، لذا با تلاش های صورت گرفته توسط شهردار اهواز در این دوره در سال 1398 افزایش تعامل با دولت محترم در دستور کار قرار گرفت که در این خصوص  می توان به اقدامات انجام  شده در راستای جذب اعتبارات اشاره نمود.
اهداف،  برنامه ها وفعالیت های حوزه معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری اهواز:

• توسعه حمل و نقل عمومی
• احداث خطوط مترو
• احداث و نگهداری و بهسازی خطوط اتوبوس های تندرو (BRT)  ومعمولی و همچنین احداث مسیر نابینایان در ایستگاه های سامانه BRT
• توسعه ناوگان از طریق اجرای الگوی جدید خصوصی سازی و جلب مشارکت بخش خصوصی با تغییر رویکرد به خرید خدمات و پرداخت مابه التفاوت نرخ کرایه براساس کیلومتر پیمایش شده
• تعویض ناوگان فرسوده مینی بوسرانی
• بازسازی ناوگان فرسوده اتوبوسرانی
• توسعه و نگهداری سیستم کارت بلیت یکپارچه حمل و نقل عمومی و نگهداری مخابراتی، نرم افزار و سخت افزار و دستگاه های کارت خوان داخل اتوبوس و داخل ایستگاه
• بازنگری، ساماندهی و افزایش بهره وری خطوط تاکسیرانی موجود ( خطوط محلی و منطقه ای)
• توسعه استفاده از اپلیکیشن ها با رویکرد حذف حرکت گردشی و بدون سفر تاکسی و اجرای طرح پرداخت الکترونیک کرایه
• ساماندهی سرویس مدارس
• ایجاد امکانات و تسهیلات جهت راننندگان تاکسی
• توسعه سیستم های هوشمند
• توسعه و نگهداری دوربین های خودکار ثبت تخلف سرعت
• توسعه و نگهداری دوربین های نظارت تصویری
• تبدیل تقاطع های مجهز به چراغ چشمک زن  به چراغ های راهنمایی برنامه پذیر
• توسعه و نگهداری سیستم هوشمند و کنترل مرکزی  چراغ های راهنمایی و رانندگی
• نصب نگهداشت سیستم های تشخیص و ثبت تخلف عبور از چراغ قرمز
• نگهداری چراغ های راهنمایی و رانندگی موجود در سطح شهر
• نگهداشت تابلوهای متغیر خبری
• تکمیل و نگهداشت و توسعه مرکزکنترل ترافیک
• افزایش ایمنی  و بهره وری معابر
• اصلاح هندسی سطح معابر مناطق 8 گانه
• اجرای طرح های ویژه فصلی نظیر استقبال از نوروز، استقبال از مهر و غیره
• نصب و نگهداری تابلوهای هدایت مسیر، شناسایی معابر و غیره
• نصب و نگهداری انواع تابلو های انتظامی، اخباری و هشدار دهنده
• نصب و نگهداری انواع علائم  و تجهیزات افقی و عمودی ایمنی و ترافیکی در سطح شهر اهواز
• شناسایی و رفع نقاط پر حادثه  شهر اهواز
• ارتقاء  ایمنی تردد عابربن پیاده و مناسب سازی معابر جهت تردد معلولین و جانبازان
• توسعه و مکانیزاَسیون فضای پارک حاشیه ای
• نصب پل های عابر پیاده
• اصلاح و بهسازی روسازی خطوط حمل و نقل عمومی ایستگاه تندرو
• آموزش فرهنگ سازی ترافیک و حمل و نقل و اعمال قانون
• احداث و تکمیل و نگهداشت پارک آموزش ترافیک در پارک مالیات
• آموزش و اطلاع رسانی مفاهیم سالم سازی آلودگی هوا و صدا
• اطلاع رسانی  وضعیت آلودگی هوا از طریق پیامک
• ارتقاء  فرهنگ ترافیک و مشارکت مردمی با اقداماتی نظیر تشکیل  کمپین از خودمان شروع کنیم، کمپین برای هوای پاک شهر
• آموزش و کمک  به، NGO ها و سازمان های مردم نهاد
• همکاری با پلیس راهور اهواز بزرگ به منظورتشدید برخورد با وسایل نقلیه موتوری دود زا
• بهسازی و تجهیز مراکز معاینه فنی خودرو
• تکمیل طرح و احداث مسیر دوچرخه سواری  شهر و انجام اقدامات فرهنگی در راستای توسعه دوچرخه سواری
• بررسی و امکان سنجی نصب فیلتر دوده برای ناوگان اتوبوسرانی
• بهینه سازی ایستگاه های سنجش آلودگی هوا و صدا
• مطالعات حمل و نقل و ترافیک
• بازنگری طرح جامع حمل و نفل و ترافیک شهر اهواز
• تهیه نقشه  جامع خطوط حمل و نقل  ریلی شهر اهواز
• مطالعات به روز رسانی پایگاه های آماری و جمع آوری اطلاعات حمل و نقل و ترافیک شامل: تدوین و انتشار سالنامه آماری، جمع آوری اطلاعات میدانی و انجام نظرسنجی در سطح شهر اهواز
• گسترش ارايه خدمات الکترونیک
• مدیریت و ساماندهی آژانس ها
• ساماندهی  حمل و بار و کالا
• ساماندهی و توسعه پایانه های اتوبوسرانی و تاکسیرانی
• هوشمند سازی پایانه ها و توسعه و بهسازی پایانه های برون شهری
• ارتقا فرآیند ارائه خدمات به شهروندان
• کوچک سازی و چابک سازی سازمان ها و شرکت های تابعه معاونت حمل و نقل و ترافیک
• برنامه ریزی جهت به کار گیری بخش خصوصی در خدمات حمل و نقل

پروژه های پیش بینی شده برای سال های آتی:

• خرید، نصب و راه اندازی تجهیزات شبکه و دیتای سامانه های حمل و نقل هوشمند
• توسعه زیر ساخت و بستر ارتباطی پروژه های هوشمند سازی حمل و نقل
• طراحی و اجرای سیستم های اطلاع رسانی،نظارت و مدیریت حمل و نقل و ترافیک
• مطالعات ایمن سازی و آرام سازی و تعیین مشکلات ترافیکی مناطق در حوزه ترافیک
• مطالعه و طراحی شبکه معابر ارتباطی و ساماندهی اراضی محدوده ایستگاه کارون
• مطالعات طرح جامع حمل و نقل
• مطالعات اصلاح هندسی و نقشه برداری
• مطالعات نرم افزار تحلیل دیتای دوربین های سطح شهر
• مطالعات ارزیابی عملکرد سیستم ثبت تخلف سرعت نصب شده و اولویت بندی 30 نقطه جدید
• مطالعات و طراحی پروژه های هوشمند حمل و نقل (ITS)
• مطالعات و طراحی 4 دستگاه پل عابر پیاده
• تکمیل صورتجلسه مطالعات فاز صفر پایانه بزرگ برون استانی
• پروژه های طراحی زیر ساخت های ترافیکی
• طراحی پارک ترافیک
• مطالعات طرح جامع  تابلو های راهنمای مسیر
• مطالعات، شناسایی و ارائه الگوی طراحی و ساختار مشارکت در اجرای پارکینگ های پیشنهادی جدید در هسته مرکزی شهر
• مطالعات ترافیک و هوشمند سازی 20 تقاطع همسطح
• مطالعات عارضه سنجی ترافیکی محدوده بیمارستان امام (ره) و ساحل شرقی
• مطالعات محدوده طرح ترافیک هسته مرکزی شهر
• مطالعات جانمایی و طراحی ایستگاه های تاکسی سطح شهر
• مطالعات سیستم توزین بار در حرکت
• مطالعات جانمایی توقفگاه های خودرو(باراندازها)
• مطالعات ساماندهی وانت بارهای هسته مرکز شهر
• تکمیل و بهسازی توقفگاه قدس (تعمیرگاه مرکزی)
• بهسازی توقفگاه قدس
• احداث پایانه شهید بندر
• بهسازی پایانه آزادگان
• بهسازی پایانه شهید فهمیده
• بهسازی پایانه های مسافربری
• احداث پایانه شهید چمران
• احداث پایانه بلوار کارگر روبروی دانشگاه آزاد
• احداث ایستگاه تاکسی در پایانه آزادگان
• اصلاح هندسی معابر در سطح شهر
• تعویض جداول فرسوده در سطح شهر
• خرید و اجرای خط کشی عابر پیاده سطح شهر اهواز
• خرید و اجرای خط کشی دوجزئی (نقوش)
• رنگ آمیزی جداول
• خرید، نصب و راه اندازی دوربین های نظارت تصویری
• خرید، نصب و راه اندازی دوربین های ثبت تخلف سرعت غیر مجاز و پلاک خوان
• توسعه و تجهیز ساختمان معاونت حمل و نقل و ترافیک
• احداث و تجهیز مرکز مدیریت کنترل سامانه های ثبت تخلف
• خرید، نصب و راه اندازی سامانه های چراغ های راهنمایی هوشمند
• احداث پل عابر پیاده روبروی درب ورودی دانشگاه شهید چمران
• احداث پل عابر پیاده خیابان انقلاب
• احداث ایستگاه های اتوبوس معمولی
• احداث ایستگاه های تاکسی
• خرید و نصب ایستگاه های مکانیزه
• تعمیر ایستگاه های اتوبوس معمولی
• اجرای گذرگاه های عابر پیاده در سطح شهر
• اجرای گذر گاه های عابر پیاده معلولین در سطح شهر
• نرده گذاری زیر پل های عابر پیاده
• تهیه و اجرای سرعتکاه های لاستیکی
• اجرای سرعتکاه های آسفالتی
• آرام سازی مقابل درب مدارس و دانشگاه ها
• احداث پهلوگاه های اتوبوس
• خرید، نصب و اجرای فونداسیون تابلو های اطلاعاتی (راهنمای مسیر)
• تعمیر تابلو های راهنمای مسیر
• تهیه تابلو های راهنمای مسیر به همراه پایه
• خرید تجهیزات ترافیکی
• خرید تجهیزات پلیس مدرسه
• تهیه رنگ خط کشی محوری
• اجرای خط کشی محوری

ردیف	معاونین حمل و نقل و ترافیک	مدرک تحصیلی	تاریخ انتصاب	مدت زمان انتصاب
1	مهندس محمد رستم منش	لیسانس	1373	سه سال و اندی
2	مهندس صالحی	لیسانس	1378	6 ماه
3	مهندس مهران شاه نشینی	لیسانس صنایع	1379	دو سال و اندی
4	مهندس عبدالنبی شیربیگی	لیسانس عمران	1381	8 ماه
5	مهندس عبدالنبی حمادی	لیسانس عمران	1382	یک سال
6	مهندس رحیم کعب عمیر	لیسانس مکانیک صنایع سنگین	1383	سه سال
7	مهندس محمد صفری	لیسانس جغرافیای شهری	1386	ماه 2
8	دکترکوروش لطفی	دکترای شهرسازی	1386	ماه  7
9	مهندس محمد حویزاوی	لیسانس عمران	1387	روز 37
10	دکترمحسن وطن خواه	دکترای شهرسازی	1387	یک سال
11	مهندس امیراردلان داودی	فوق لیسانس حمل ونقل	1388	56 روز
12	مهندس مسعود یزدی	فوق لیسانس جغرافیا وبرنامه ریزی شهری	بهمن 1388	سال 7
13	دکترعبدالامیر مجدم	دکتری برنامه ریزی شهری	آبان 1395	یک سال
14	دکترمحمود دلف لویمی	دکتری عمران	آذر 1396	دو سال و اندی
15	دکترعبدالامیر مجدم	دکتری برنامه ریزی شهری	بهمن 1398	تا کنون